Netteki Blog

Demir madeni nasıl çıkarılır ve nerelerde kullanılır

28.02.2023
876
Demir madeni nasıl çıkarılır ve nerelerde kullanılır

Demir çok geniş bir kullanım olanı olan bir madendir. Atom numarası 26 olan madendir. Yerkabuğunda en çok bulunan maden olan demir; doğada nadiren element olarak bulunur.

Yeryüzünde en çok Fransa, ABD, İspanya, İsveç, Almanya, Rusya ve Belçika’da elde edilir. Türkiye’de de birçok demir yatağı bulunur.

Bunların arasında Sivas Divriği en baş sırada gelmektedir. Burada bulunan filizlerdeki demir yüzdesi 60-70 oranındadır ve bu filizler Karabük-Ereğli demir çelik fabrikalarında işlenir.

Demir büyük ölçüde karbonlu bir alaşım olarak çelik yapımında kullanılır.

Demir karbonla birlikte bir araya getirilerek 1420-1470K sıcaklığa kadar ısıtılır. Isıtıldığı zaman oluşan sıvı ergiyik %96,5 demir ve % 3,5 karbon içerir.

Bu alaşım dökme demir ya da pik olarak adlandırılır. Oksit halinde olmayan filizler kavrularak oksit haline getirilir.

İndirgeme yoluyla demir elde edilir. İndirgeme işlemi yüksekliği 30-40m olan fırınlarda kok kömürü yardımıyla yapılır.

Bu fırınlar koni biçiminde olur ve iki tabakadan meydana gelir. Orta büyüklükte olan bir fırın günde ortalama 2000 ton demir cevheri çıkartabilir. Bu suretle elde edilen piklerin beyaz ve gri olmak üzere 2 çeşidi vardır.

Bütün dünyada kullanılan materyallerin %95’ini oluşturan demir gemi gövdesi yapımı, otomotiv ve binaların yapısal bileşeni olarak oldukça çok yerde kullanılır. Demir maliyet olarak düşük aynı zamanda da mukavemet bakımından yüksektir.

Otomotiv yapımından neredeyse bütün dış parçalarda kullanılır. Gemi sanayi sektöründe kullanılan demir, gemilerin gövde kısımlarında kullanılır.

Aynı zamanda binaların sağlamlaştırılması için temellerde kullanılan demir, çelik sanayide de hammadde olarak kullanılır.

Elektrikli ve elektronik aletlerde kullanılıyor olmasının yanı sıra teknolojik aletlerin de olmazda olmazlarındandır.

Bütün bunların yanı sıra hayvanların ve bitkilerin yaşamı için son derece önemli bir element olan demir, hemoglobin pigmentinin yapısında da oksijen taşıyıcı olarak görev görür.

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış.