Cumhuriyet Nerede Ne Zaman İlan Edildi? Kısaca

Cumhuriyet, 29 Ekim 1923 tarihinde Ankara’da ilan edilmiştir. Hazırlıkları daha önceden başlayan cumhuriyet rejiminin ilan edilmesi, yapılan kanun değişiklikleri ile olmuştur.29 Ekim Cumhuriyet Bayramı, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin 29 Ekim 1923 tarihinde Cumhuriyet yönetimini ilan etmesini kutlayan milli bir gündür.

Cumhuriyet’in İlanı

Kurtuluş Savaşı’nın başarılı bir şekilde sonlanmasından sonra, yeni rejimin ismini koyma sırası gelmiştir. Bunun için de gerekli hazırlıklar ve ön görüşmeler yapılmıştır.

Mustafa Kemal Atatürk; ikamet ettiği Çankaya Köşkünde arkadaşları ile görüşmüştür. İsmet İnönü, Fethi Okyar ve Kazım Karabekir’i köşke çağırmıştır.

Onlara Cumhuriyet ile alakalı görüşlerini sormuştur ve bu rejimin ilan edilmesi gerektiğini dile getirmiştir. Bundan sonra ise bir fikir birliğine varılmıştır.

Ertesi gün ise anayasada yapılacak olan değişiklik ele alınmıştır. Cumhuriyetin ilan edilmesinden önce ise Ankara başkent yapılmıştır. Anayasaya iki yeni madde eklenmiştir. Bu maddeler ise şöyledir;

– Türkiye Devleti’nin hükümet şekli cumhuriyettir.

– Türkiye Devleti, TBMM tarafından yönetilir.

Bu maddeler ertesi gün TBMM başkanlığına sunulmuştur. Sonrasında ise büyük bir coşku içerisinde ve oy birliği ile Cumhuriyet rejimi kabul edilmiştir.

Anayasanın birinci maddesine göre artık Türkiye, cumhuriyet ile yönetilmeye başlanmıştır. Ayrıca yeni değişiklik ile Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Cumhurbaşkanı da Mustafa Kemal Atatürk seçilmiştir.

Oy birliği ile bu karar alınmıştır. Daha öncesinde saltanatın kaldırılması ile rejimin adı problemi ortaya çıkmıştı. Fakat cumhuriyetin ilan edilmesi ile bu problem de çözülmüş oldu.

Sonrasında ise sadece halifelik kurumunun kaldırılması kalmıştır. O da, 1924 senesinde kaldırılmıştır. Cumhuriyetin ilan edilmesi ile beraber hükümet ve rejim problemi artık sona ermiştir.

Türk Milleti kendi kendisini yönetmeye başlamıştır. Bunun sonucunda da serbest seçimler yapılmıştır. Herkes hür iradesi ile oy kullanmaya başlamıştır. Cumhuriyetin ilan edilmesi ile yeni kurulan Türkiye Devleti daha demokratik bir hale gelmiştir.

Cumhuriyette, Atatürk’ün de söylediği gibi, egemenlik kayıtsız şartsız ulusundur. Ulus, kendini yönetme yetkisini, kendilerine temsil eden milletvekilleri aracılığı ile kullanır. Cumhuriyet yönetiminde, yurttaşın seçme ve seçilme hakkı vardır. Seçilen temsilciler, yasaları tasarlar ve yöneticileri ulus adına denetler. Ulus, seçimle yöneticileri seçebilir.